آشنایی با رشته باستان شناسی

از وقتی که نارون را راه اندازی کردیم و با همت عزیز دیگری به روز نگهش داشتیم، برخی دوستان از من اطلاعاتی را درباره رشته باستان شناسی می خواستند . یادم می آید روزها اول توضیحی دراین زمینه داده بودم اما اجازه بدهید برای این که اطلاعات بیشتری در این زمینه کسب کنید یک مقدار بیشتر توضیح بدهم.

رشته باستان شناسی در ایران زیر مجموعه رشته علوم انسانی به حساب می آید . البته از چند سال پیش دانشکده های هنر نیزاقدام به راه اندازی رشته باستان شناسی در مقطع کاردانی کردند اما به ناچار دانشجویانی که دراین مقطع و در دانشکده های هنر فارغ التحصیل شدند، بعد از یک دوره دیگر شرکت در کنکور سراسری می توانند تحصیلات خود را در مقطع کارشناسی و در زیرمجموعه علوم انسانی ادامه دهند.

در رشته باستان شناسی دانشجویان بیش از 130 واحد درسی را در زمینه های پیش از تاریخ (دوره های پارینه سنگی، میان سنگی و نوسنگی)، دوره تاریخی و دوره اسلامی می خوانند.

همچنین دانشجویان می باید یک فصل نیز که معمولا یکی از دو ترم آخر دانشجویان می باشد، در محل حفاریی که دانشگاه در نظر می گیرد حضور یابند و مهارت هایی را در این زمینه بیاموزند.

برخی رشته باستان شناسی را با تاریخ یکی می دانند یا این که این رشته را کاملا مشابه رشته تاریخ به حساب می آورند اما در این باره باید تاکید کنم که این دورشته اگرچه مشابهت هایی باهم دارند اما یکی به حساب آوردن این دو هم اشتباه است.

رشته باستان شناسی تا یک مقطعی (تقریبا از زمانی که بشر توانست بنویسد) از برخی اطلاعات رشته تاریخ استفاده می کند اما همه آن را به کار نمی گیرد.

رشته تاریخ مجموع نوشته ها و آثار به جا مانده از گذشتگان را شامل می شود اما رشته باستان شناسی می باید خود به دنبال این آثار بگردد.

رشته تاریخ با توجه به آثار موجود به بحث می پردازد اما رشته باستان شناسی با توجه حتی گاه حدسیات به کاوش در زمین می پردازد . اگرچه همانطور که گفتم از اشاره هایی که برخی مورخین در کتاب های خویش کرده اند هم استفاده می کند  که نمونه آن را در حفاری های بین النهرین می توان دید که باستان شناسان در اینجا کاملا از نوشته های تاریخی و بیشتر از آن از متون دینی استفاده کردند.

اما با این حساب زمانی که بشر هنوز خواندن و نوشتن نمی دانست چطور؟     

این دوران دوران سختی است.

باستان شناسان با توجه به یافته هایی که در کاوش ها به دست می آید می باید فرهنگ و نحوه زندگی وحتی روابط اجتماعی گذشتگان را تدوین کنند.

فکر می کنم تا حدودی با رشته باستان شناسی آشنا شدید .

حالا دو سئوال بسیار مهم در اینجا پش می آد.

اول این که اصلا هدف از رشته باستان شناسی چیست؟ دوم این که رشته باستان شناسی آیا شغل خوبی دراین جامعه به حساب

می آید؟

اول این که باید بگم بشر معمولا برای ارضا حس کنجکاوی خودش تاحالا میلیارد ها میلیارد هزینه کرده و مطمئنا بازهم می کنه .

این اصلا منطقی نیست که بگیم بشر فقط و فقط باید به دنبال رفاه  خودش باشه و برای این منظور از تمام حس کنجکاوی خودش هم بگذره.

فکر می کنم همه تابه حال تجربه کردند که چیزی آنقدر فکرتان را مشغول می کنه نمی تونید به کارتون ادامه بدید شاید این موضوع آنقدرها هم ربطی به شما نداشته باشه اما این حس کنجکاویه که باعث می شه شما اینقدر حساس بشید و نتونید مثل گذدشته به کارو زندگیتون ادامه بدهید.

اما درمورد پرسش دوم باید بگم این رشته هم مانند تمام رشته های علوم انسانی دیگه است که تو جامعه ما جایگاهی ندارند تازه بک مقدار هم بدتر چون تنها جایگاه تخصصی  شغلی اش  سازمان میراث فرهنگی است

خب امیدوارم این مقدار تونسته باشه کمکی به دوستانی باشه که علاقمند رشته باستان شناسی هستند.