بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی

این بنا پس از فوت شیخ صفی الدین به سال 735 ه .ق به دستور شیخ صدر الدین موسی در طی 10 سال ساخته شده است. قسمت اعظم جدار برج ، با طرحهای هشت گوش کاشی آبی در متن آجر سرخ رنگ تزئین یافته ودر داخل آنها کلمات (الله الله) به خط بنایی باکاشی آبی و بامهارت تعبیه شده است. بالای قسمت اصلی استوانه ای دریک حاشیه عمیق کتیبه ای به خط کوفی شاخ وبرگ دار با کاشی قهوه ای رنگ تعبیه شده و در زیر آن ،کتیبه دیگری از آیات قرآنی به خط نسخ و به کاشی سفید نوشته شده است.

این برج در اصل به صورت بنای آزادی بوده که ورودی عالی در شمال و پنجره ای عالی در جنوب داشته است. کف مقبره هشت گوش با سنگ سفید وکاشیهای خشتی رنگین به رنگ آجری پوشیده شده دیوارها تا ارتفاع 30/2 متری دارای پوشش ازاره چوبی و به وسعت 50 سانتی متر بالاتر سیمان کاری است. باتوجه به بررسیهای به عمل آمده ازاره بنا در اصل با کاشی کاری بسیار نفیسی پوشش یافته بوده است. سیمانکاری ازاره نیز در اصل می بایست جای کتیبه کمربندی بنا بوده باشد بعد از این قسمت ، سطح دیوارها تا محل انتقالشان به گنبد ،گچکاری شده و بر روی گچکاری پرده نقاشی ، با نقاشی های اسلیمی درهم بافته میخکوب شده است وتعداد بی شماری گل و بوته و شاخ و برگ مطابق سبک معمولی دوره صفویه دارد. سنگ قبر فعلی شیخ صفی ، از مرمر سفید است که بر روی آن صندوق بسیار عالی خاتم کاری ومنبت کاری قرار گرفته است.

 در این محل ، چهار قبر از آن شیخ صفی الدین ، سلطان حیدر ، شیخ ابراهیم فرزند خواجه علی سیا ه پو ش و شیخ صدر الدین موسی قرار دارد. مرمت های انجام شده در بنا عبارت از ازاره چوبی مربوط به صد سال قبل ، پایه سنگی ازاره بیرونی بنا و مرمت کاشیکاری بیرونی گنبد مربوط به 1320 ه.ق و تعمیر اساسی ضریح چوبی مربوط به سال 1361 ه.ش. می باشد.

بقعه شاه اسماعیل صفوی :

این مقبره نیز جزو آثار مجموعه شیخ صفی است. اتاق آرامگاه دارای یک طرح تقریبا مستطیل شکل به ابعاد 5/2 ×5/3 متر و بر فراز آن ، پوشش گنبدی بر روی چهار سکنج فیلپوش وچهار قوس متقاطع که از لبه هرسه کنج دیگر زده شده است ، قرار دارد.کف اتاق باسه نوع کاشی مختلف با گلهای آبی ، زرد ، سیاه ، سفید و سبز زینت یافته و دیوارها تا ارتفاع 69/1 متری باکاشیهای خشتی آبی سیر که بر روی آنها گلهای طلایی به کار رفته ، پوشیده شده است. صندوقچه چوبی مرقد شاه اسما عیل ، هدیه ای از همایون امپراتور مغولی هند است که تمام آن به صورت بسیار زیبا و بدیعی منبت کاری شده است.

دراین تزئینات ، صدها قطعه زیبا از عاج ، چوب وصندل به کار برده شده است. بیشتر قطعات عاج که به صورت مشبک بریده شده برروی ابریشم سرخ رنگ نصب گردیده و در بعضی از قسمتها با قطعات فیروزه دانه نشان گردیده این صندوق که با گل وبوته های عاجی مزین شده از ارزشمندترین نمونه های موجود در ایران است. قسمت فوقانی مقبره شامل یک استوانه آجری است که به طرز نامناسبی بر روی یک قاعده چند ضلعی نامنظم قرار داده شده است.

 این استوانه قطری بزرگتر از قاعده چند ضلعی زیرین دارد تمام قسمت استوانه ای تا راس گنبد با ترکیبی از کاشیهای خشتی وکاشیهای معرق ومعقلی پوشیده شده است این مقبره و گنبد ، در عهد شاه عباس دوم به سال 1057 ه.ق. ساخته شده است.

خرم آباد در پیش از تاریخ

شهری که امروزه به نام خرم آباد نامبردار شده است ، از نخستین سکونتگاهای مردم ایران به شمار می رود . غار های مسکون دره خرم آباد ( غارهای کنجی ، یافته ، پاسنگر ، گراجنه ، اشکفت قمری و ...) حاوی آثار آثار زندگی انسان غار نشین در دوره های موسترین ، بارادوستی و زارزی است و « بنابر تاریخ گذاریهای از را آزمایش رادیو کربن در غار کنجی ( واقع در دره خرم آباد لرستان )قدمت آثار از 40 تا 50 هزار سال است »

 

گزارش و نتیجه پژوهش و بررسیهای دکتر فرانک هول استاد دانشگاه رایس آمریکا و همکارش ، فلانری و دیگر پژوهشگران همراه ایشان که در سالهای 1342 و 1343 خورشیدی در لرستان انجام گردید و به سال 1967 در امریکا نشر یافت ( دوره پیش از تاریخ در جنوبغربی ایران «لرستان» ، ص 4 )در بردارنده اطلاعات ارزنده ای از دوره پیش از تاریخ خرم آباد است . فرانک هول می نویسد : « بهترین اطلاعات ما راجع به سکونت و نحوه امرار معاش انسانهای اواخر پلاستوسن دوره چهارم زمین شناسی مربوط به دره خر آباد لرستان واقع در جنوب غربی ایران است . دره خرم آباد به درازای 15 و پهنای 10 کیلومتر بین کوههای آهکی که به موازات هم کشیده شده اند و در ارتفاع 1170 متر از سطح دریا واقع شده است . کوههای اطراف آن به صورت یک منبع ذخیره آب در آمده اند .

 

دره خرم آباد دارای چشمه های آب خنک و تعدادی غار است . به هم فشردگی این دره و وجود غارهای متعددی که به وسیله انسانهای پیش از تاریخ اشغال گردیده ، سبب شد که ما این دره را مرکز تحقیقات مربوط به دوره پالئولیتیک میانه [ دیرینه سنگی ] قرار دهیم . تا کنون ما 17 محل از اقامتگاههای انسانی دوره دیرینه سنگی را در این دره یافته ایم آنچه مسلم است [ این است که ] با تحقیقات بیشتر می توان محلهای بیشتری پیدا نمود . از این 17 غار ، دست کم 5 غار از انها مربوط به دوره دیرینه سنگی بوده و شامل تمدن موستری [ دوره میانه دیرینه سنگی ] و متجاوز از شش غار دیگر متعلق به دیرینه سنگی فوقانی و شامل تمدن بارادوستی است ، 2 غار دیگر نیز مربوط بهپایان دیرینه سنگی فوقانی و شامل تمدن زارزی بوده شاید شش غار دیگر نیز مربوط به دیرینه سنگی فوقانی باشند »  « آثار خرم آباد حاکی از سکونت دامنه دار و مداومی در زاگرس هستند »

 

فرانک هول « 13 مورد تاریخ یابی به وسیله رادیو کربن از آثار دیرینه سنگی در دره خرم آبد » انجام داده ایت که « دو مورد مربوط به دوره موستری و 11 مورد مربوط به مرحله ، بارادوستی بوده ، 2 مورد نمونه موستری از لایه زیرین غار کنجی به دست آمده و تاریخ آن متجاوز از 40 هزارسال » است و « نمونه بارادوستی به دست آمده از غار یافته بین 21 هزار تا 40 هزار سال پیش تاریخ گذاری شده اند

دیوار چین

دیوار بزرگ چین (در خط سنتی چینی: 長城، به خط ساده شده چینی: 长城تلفظ: چانگ چـِنگ) یکی از شاهکارهای معماری بشر است. دیوار چین در سال ۱۹۸۷ توسط سازمان یونسکو، جزو یکی از آثار باستانی دنیا قرار گرفت.

این دیوار مانند یک اژدهای عظیم، به طول ۶۷۰۰ کیلومتر از میان صحراها، چمنزارها، کوه‌ها و فلات‌ها، از غرب تا شرق کشور چین عبور کرده است. این دیوار در حدود ۲۷۰۰ سال پیش ساخته شده است که هم اکنون بخش‌هایی از آن در حال ویرانی است یا به کلی ناپدید شده است. دیوار چین تنها ساخته بشر است که اگر از جو زمین خارج شویم، می‌توانیم آنرا ببینیم. با این حال، این دیوار هنوز هم یکی از جاذبه‌های گردشگری در دنیا به شمار می‌رود که دارای معماری با شکوه و عظیمی است و از دید تاریخی ارزش بسیاری دارد و با عظمتی که دارد هزاران چشم را به خود خیره نگه می‌‌دارد.

پیشینه
این دیوار کوه پیکر در اصل در ایالات "یان"، "زائو" و "کین" در فصول مختلف سال در برابر هجوم لشکرهای جنگنده، همانند یک دیواره پدافندی و یک اثر نفوذ ناپذیر، برای جلوگیری از یورش قبیله‌های وحشی به شهرها ساخته شده است.

این دیوار که در طول حکومت پادشاهان گوناگون بارها تعمیر و بازسازی شده و گسترش یافته است، در حقیقت هنگامی که برای نخستین بار بنا شد، به عنوان دژی استوار و مستقل به شمار می‌رفت و پس از آن در هنگام امپراطوری "کین" به دیوار عظیمی مبدل شد. امپراتور "کین شیهوانگ" پس از متحد شدن ایالات چین، تلاش کرد تا با مرتبط ساختن قسمت‌های این دیوار در قسمت‌های شمالی به یکدیگر، حملات لشگریان "هان" دا دور سازد. از آن پس، این دیوار بزرگ به عنوان بنای یادبود ملت چین در طول تاریخ، بر شمرده می‌‌شده است.

معماری و ساختمان دیوار
نحوه ساخته شدن این دیوار بسیار جالب است. در ساختن این دیوار، از مصالح و نیروهای انسانی بیشماری از جمله سربازان، زندانیان و مردم بومی استفاده شده است. اما یکی از نکات جالب توجه که در ساخت این دیوار وجود دارد، استفاده از آرد برنج در ساختار آجرهای آن است. به این شکل که معماران و طراحان دیوار چین برای آنکه به آجرهای دیوار استحکام بیشتری ببخشند، به ترکیبات سازنده آن، آرد برنج نیز افزودند تا دوام و قدرت دیوار را افزایش دهند.

در قسمت‌های مختلف دیوار تفاوت نژادها و قوم‌های مختلف به نحو بسیار چشمگیر و باور نکردنی، قابل مشاهده است. قسمت اعظم این دیوار که امروزه شاهد آن هستیم، در زمان شاهنشاهی "مینگ" ساخته شد. که از گذرگاه شانهایگوآن (shanhaiguan) در شرق چین آغاز شده و تا گذرگاه جیایوگوآن (jiayuguan) در غرب ادامه دارد که در این میان از استان‌های لیااُنینگ، هبی، پکن، تیانجین، شانژی، مغولستان درونی، نینگژیا، شانژی و گانسو گذر می‌کند.

                                                                                  

نگهداری از دیوار

فرهنگستان دیوار بزرگ چین، برای نگهداری از این اثر باستانی برپا شده است. پس از بررسی و پژوهشی که بر روی این دیوار در استان‌های گوناگون انجام شد، در تاریخ ۱۲ دسامبر ۲۰۰۲، مسئولین این آکادمی اعلام کردند که بلایای طبیعی از یکسو و ویرانی به دست افراد از سویی دیگر باعث شده است که تنها 30 درصد از این دیوار از شرایط خوب و قابل قبولی برخوردار باشد. این پژوهش به مدت ۴۵ روز، بر روی ۱۰۱ بخش گوناگون دیوار انجام شد.

پیشینه فرهنگی دیوار
این دیوار نمادی چشمگیر از فرهنگ مردم چین به شمار می‌رود. در این دیوار ترکیبی از نمادهای مردمی و اسطوره‌های چین به چشم میخورد. اما زیباترین و درعین حال غم انگیزترین افسانه‌ای که در اینباره نقل شده است، درباره فروریختن بخشی از دیوار به خاطر "منگ چیانگنو" است. وی پس از کشته شدن شوهرش در حین ساخت این دیوار، در غم او بسیار گریست و پس از آن سرگذشت تلخ و غم انگیزی پیدا کرد. این داستان در کتاب‌ها و ترانه‌های عامیانه و اپراهای قدیمی نقل شده است و در میان مردم چین، بسیار مشهور است.