نارون

یک چیزهایی مثل باستان شناسی و ...

نارون

یک چیزهایی مثل باستان شناسی و ...

مقام زن در ایران باستان

تحقیقی را شروع کردم درباره نقش زن در ایران باستان.

به همین بهانه مطلبی را که در این زمینه روی وبلاگ می گذارم . اگر منبعی داشتین یا کمکی تونستید بکنید خوشحال می شم بگین.

 

در ایران باستان همیشه مقام زن و مرد برابر و در کنار هم ذکرشده است، حتی گروهی از ایزدان مانند آناهیتا زن هستندو در میان امشاسپندان ، امرداد و خرداد و سپندارمذ ، که صفات اهورامزدا است زن میباشند.

 

وآنچه در اوستا آمده است همه نشانه ای از همسنگی زن و مرد است، در فروردین یشت چنین آورده شده : اینک فروهر همه مردان و زنان پاک را می ستائیم آنان که روان هایشان در خور ستایش و فروهر هایشان شایسته است اینک فروهر همه مردان و زنان پاکدین را می ستائیم.

در زمان شاهنشاهی هخامنشیان ، براساس لوح های گلی تخت جمشید زنان هم دوش مردان در ساختن کاخ های شاهان هخامنشی دست داشتند و دستمزد برابر دریافت می نمودند، پیشه بیشتر زنان در دوره هخامنشیان صیقل دادن نهائی سنگ نگاره ها و همچنین دوخت و دوز و خیاطی بوده است. بنابراین در شاهنشاهی بزرگ هخامنشی با برابری و تساوی خقوق زنان با مردان سر و کار داریم. 

باید خاطرنشان کرد که زنان در زمان بارداری و با بدنیا آوردن کودکی برای مدتی از کار معاف میشدند ، اما از حداقل خقوق برای گذران زندگی برخوردار می گشتند و علاوه بر آن اضافه خقوقی بصورت مواد مصرفی ضروری زندگی دریافت می نمودند، همچنین در گل نوشته های تخت جمشید شاهد آن هستیم که در کارگاههای خیاطی ، زنان بعنوان سرپرست و مدیر بودند و گاه مردان زیردست زنان قرار می گرفتند. 

اما زنان خاندان شاهی از موقعیت دیگری برخوردار بودند ، آنان می توانستند به املاک بزرگ سرکشی کنند و کارگاه های عظیم را با همه کارکنانش اداره و مدیریت می کردند و درآمدهای بسیار زیاد داشتند ، اما باید خاطرنشان کرد که حسابرسی و دیوان سالاری هخامنشی حتی برای ملکه هم استثنا قائل نمی شد و محاسبه درآمد و مخارج از وی مطالبه می کرد.

تصویر تزئینی و صحنه ای از فیلم تروی است که در آن از نمونه هایی از تصاویر موجود در تخت جمشید استفاده شده است.

در یکی از گل نوشته ها ( لوح های گلی ) رئیس تشریفات دربار داریوش بزرگ دستور تحویل 100 گوسفند را به ملکه صادر می کند تا درجشن بزرگ تخت جمشید که 2000 مهمان دعوت شده بودند ، بکار روند. 

دریکی از مهرهای بدست آمده از تخت جمشید زنی بلندپایه در صندلی تخت مانندی نشسته و پاهایش را روی چهارپایه ای گذارده و گل نیلوفری در دست دارد و تاجی برسرنهاده که چادری روی آن انداخته شده است و به تقلید از مجلس شاه ، ندیمه ای در برابر او ایستاده و عود سوزی در آن دیده می شود. این مهر یکی از زنان ثروتمند دربار هخامنشی است که نقش مهمی در مدیریت جامعه داشته است و دستورات خود را به این مهر منقوش می کرده است.

 

بنابراین با کمک گل نوشته های تخت جمشید تصویری کاملا نو از زنان و ملکه های هخامنشی بدست می آوریم که برخلاف ادعای نویسندگان یونانی ، که آنها را عروسکهایی محبوس در حرم سراها می دانستند، نه تنها همدوش مردان در آئین های مذهبی شرکت می کردند ، بلکه در صحنه زندگی و در اداره امور کشور هم نقش و شخصیت مستقل خویش را حفظ می کردند . بررسی دقیق لوح های دیوانی تخت جمشید نشان می دهد، که زن در دوران فرمانروائی هخامنشیان بویژه در زمان شاهنشاهی داریوش بزرگ از چنان مقامی برخوردار بودند که در میان همه خلق های جهان باستان نظیر نداشت .

 

  

 منابع :http://www.yataahoo.com

 1- از زبان داریوش : خانم پروفسور هایدماری کخ

 2- زن در ایران باستان : هدایت ا... علوی

سدهای کردستان 18 تپه‌ی باستانی را می‌بلعند

به گفته‌ی مسؤول بررسی و تحقیقات باستان‌شناسی سد‌های کردستان، تپه‌های باستانی متعددی با آب‌گیری چند سد این استان به زیر آب می‌روند.

 علیرضا آذرشب بیان کرد: تپه‌ی روستای کبودخانه با آب‌گیری سد «سنگ سیاه» که درحال انجام است، به زیر آب خواهد رفت. همچنین با آب‌گیری سد «سیازاخ» نیز چهار تپه‌ی تاریخی به زیر آب می‌روند که یکی از آن‌ها اکنون بیشتر در معرض خطر است؛ زیرا این تپه در نزدیکی دریاچه‌ی سد مصنوعی قرار دارد که تا بالا آمدن تاج سد، یک سد موقت است.

 

وی ادامه داد: چندی پیش وزارت نیرو بودجه‌ای 35 میلیون تومانی را برای بررسی‌های باستان‌شناسی و عملیات نجات‌بخشی دو سد سنگ سیاه و سیازاخ در اختیار اداره کل میراث فرهنگی و گردشگری کردستان قرار دارد که براثر یک اشتباه، این بودجه از دست رفت؛ در حقیقت، به اشتباه این اعتبار به خزانه‌ی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری واریز شد که دیگر قابل برداشت دوباره نیست.

 

او با بیان این‌که تپه‌های محدوده‌ی سد سیازاخ به دوره‌های تاریخی و اسلامی‌ تعلق دارند، افزود: مبلغ 25 میلیون تومان از بودجه‌ی تخصیص داده‌شده به سد سنگ سیاه مربوط بود که آثار آن درحال زیر آب رفتن‌اند و 10 میلیون تومان باقی‌مانده نیز به سد سیازاخ تعلق داشت. البته مسؤولان برای گرفتن اعتباری دیگر از وزارت نیرو درحال تلاش هستند.

 آذرشب درباره‌ی دیگر سد‌های استان کردستان، توضیح داد: مهم‌ترین سد موجود در کردستان سد «تلوار» است که با آب‌گیری آن نه تپه‌ی تاریخی به زیر آب می‌روند و از میان این نه محوطه، هفت مورد از آن‌ها در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده‌اند.

 

 وی در این‌باره اضافه کرد: تاکنون 20 درصد سد ساخته شده و 80 درصد آن باقی مانده است که احتمالا ساخت کامل آن حدود پنج‌سال دیگر زمان نیاز دارد؛ ولی با توجه به مشخص نشدن وضعیت مادی آن، شرایط نگران‌کننده می‌تواند باشد، زیرا این تپه‌ها باید حتما کاوش شوند، به‌طوری که شاید یکی از آن‌ها به حدود 50 فصل کاوش باستان‌شناسی نیاز داشته باشد.

 

مسؤول بررسی و تحقیقات باستان‌شناسی سد‌های کردستان اظهار کرد: با آب‌گیری سد «آزاد» نیز که در نزدیکی نگل قرار دارد، چهار اثر به زیر آب می‌روند؛ گرچه به‌دلیل همکاری خوب مسؤولان سد و وجود فرصت کافی برای مطالعات و عملیات نجات بخشی، جای نگرانی زیادی نیست.

 

به گفته‌ی آذرشب همچنین با آب‌گیری سد «حسن‌خان» که در 20 کیلومتری پل فرهادآباد قرار دارد، این پل به‌شکل کامل غرق خواهد شد و در این‌باره هیچ کاری نمی‌توان انجام داد.

 

 

منبع ایسنا

 

اقتصاد شهر سوخته در دست زنان بوده است

 سرپرست هیات کاوش شهر سوخته گفت: بیشتر کاوش‌های ده سال گذشته‌ی شهر سوخته، در بخش گورستان بوده‌اند، سیدمنصور سیدسجادی که در جمع دانشجویان در دانشگاه سیستان و بلوچستان سخن می‌گفت، درباره‌ی سفال‌های به‌دست آمده از حفاری‌های شهر سوخته، اظهار کرد: از جمله تولیدات اقتصادی در شهر سوخته تولیدات سفال بوده که به تعداد زیاد تولید می‌شده و مرغوبیت متوسطی داشته‌اند. بیشتر سفال‌های رنگی و منقوش در این منطقه مانند سفال شمال خراسان بوده‌اند و انعکاس طبیعت در سفال‌ها به خوبی دیده می‌شود.

 وی درباره‌ی پارچه‌ها و الیاف به‌دست آمده، توضیح داد: حدود 800 قطعه‌ی ثبت‌شده در این مورد وجود دارند. پارچه‌های این منطقه به‌صورت قلاب‌بافی بوده‌اند و با قلاب‌های چوبی بافته می‌شدند. همچنین پارچه‌های دورنگ، نخ، بند کفش، طناب و تور ماهی‌گیری هم به‌دست آمده‌اند    

 او افزود: اغلب مهرهای شهر سوخته به‌صورت مسطح و از جنس فلز، سنگ و... هستند و از آنجایی که این مهرها بیشتر در قبور زنان یافت شده‌اند، احتمال می‌رود که اقتصاد مردم شهر سوخته بیشتر در دست زنان بوده باشد.

 سجادی درباره‌ی اجناس چوبی یافت‌شده، گفت: از جمله اجناس چوبی به ملاقه، دوک، بقایای اشیای حصیری و شانه‌ی معرق‌کاری‌شده می‌توان اشاره کرد که این شانه بسیار منحصربه‌فرد است.

 وی درباره‌ی هنر تزیینی و جواهرات شهر سوخته، اظهار داشت: در شهر سوخته ظرف‌های مرمر بسیار زیادی دیده می‌شوند که برخی از آن‌ها، ظرافت‌های خاصی دارند. همچنین صنعت جواهرسازی و تزیینات طلایی در آن دوره، بسیار ظریف و جالب بوده و در واقع هنر و صنعت در شهر سوخته سطح بسیار بالایی داشته است و از روی جواهرات ساخته‌شده به‌خوبی این مطلب را می‌توان درک کرد.

 

شهر سوخته کجاست؟

شهر سوخته» در ۵۶ کیلومتری زابل در استان سیستان و بلوچستان و در حاشیه جاده زابل - زاهدان واقع شده و پنج هزار سال قدمت دارد. این شهر در ۳۲۰۰ سال قبل از میلاد پایه گذاری شده و مردم این شهر در چهار دوره بین سال‌های ۳۲۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد در آن سکونت داشته اند.

بر مبنای یافته‌های باستان شناسان شهر سوخته ۱۵۱ هکتار وسعت دارد و بقایای آن نشان می‌‌دهد که این شهر دارای پنج بخش مسکونی واقع در شمال شرقی شهر سوخته، بخش‌های مرکزی، منطقه صنعتی، بناهای یادمانی و گورستان است که به صورت تپه‌های متوالی و چسبیده به هم واقع شده اند. هشتاد هکتار شهر سوخته بخش مسکونی بوده است.

تحقیقات نشان داده است این محوطه بر خلاف اکنون که محیط زیست کاملاً بیابانی دارد و فقط درختان گز در آنجا دیده می‌‌شود، در پنج هزار سال قبل از میلاد منطقه‌ای سبز و خرم با پوشش گیاهی متنوع و بسیار مطلوب بوده و درختان بید مجنون، افرا و سپیدار در آنجا فراوان وجود داشته است. در آن دوران نیز این منطقه بسیار گرم بوده، اما آب رودخانه هیرمند و شعباتش به خوبی زمین‌های کشاورزی شهر سوخته را سیراب می‌‌کرده است.

دریاچه هامون در ۳۲۰۰ قبل از میلاد دریاچه‌ای بزرگ و پرآب بوده و رودها و شاخه‌های قوی از آن منشعب می‌‌شده و در اطراف آن نیزارهای وسیعی وجود داشته است. در بررسی‌های منطقه‌ای در اطراف شهر سوخته بستر رودخانه‌های مختلف و آبراه‌هایی پیدا شده که به مزارع کشاورزی شهر سوخته آب می‌‌رسانده اند. در اولین فصل کاوش در شهر سوخته کوچه‌ها و خانه‌های منظم، لوله کشی آب و فاضلاب با لوله‌های سفالی پیدا شد که نشان دهنده وجود برنامه ریزی شهری در این شهر است.